Որ չեն ասում՝ «իրական կյանքի ծանոթներ», «դե դրանք վիրտուալ ծանոթներ են» ու նման բաներ, ես հասկանում եմ, նորից եմ հասկանում, որ մարդիկ խորանալ չեն սիրում։
Ո՞րն է իրական կյանքը։
Է՞ն, որ հարեւանիդ տեսնում ես տանից դուրս գալուց, բարեւում ես, ինքն էլ, մի երկու հիմար նախադասություն եք փոխանակում ու գնում ամեն մեկդ ձեր գործին, առանց իրար մասին շատ կարեւոր բաներ իմանալու։ Միայն գիտեք ում տանը ինչ հիվանդ կա, որովհետեւ շտապ օգնության գալը բոլորն են իմանում։
Կամ դպրոցում նույն դասարանում սովորած լինե՞լը։ Որ լրիվ պատահականորեն եք դուք հայտնվել նույն դասարանում, ու լրիվ պատահականորեն եք ճանաչում իրար։ Որ ոչ մի գաղափարական կամ մտավոր բան չի կապում ձեզ, այլ միայն ընդհանուր ծանոթներն ու դրանից ստեղծված խոսակցության ընդհանուր թեման։ Գումարած դրան, որ նույն դասարանում սովորելով ոչ մեկ մյուսին ավելի լավ չի իմանում, մենակ դասատուների կարծիքներն են մեջը տպավորվում, ու էդ դասատուների ասածներով էլ քո մասին կարծիք են կազմում։
«Իրականը» «ճշմարիտ»֊ին մոտն է։ Եթե ինչ֊որ մեկը ինձ գիտի ավելի լավ, նա ավելի շատ է իմ իրական ծանոթը, քան նա, ով իմ կողքի նստարանին է նստել ու երբեք էլ չի իմացել ու չի իմանա ինձ։
Հիմա, ընդունված է ասել, որ ինտերնետը մարդկանցից խլում է ծանոթանալու, լավ ընկերներ դառնալու հնարավորությունը։ Սա ամենամեծ սուտն է։ Ո՞նց է խլում է։ Ուզո՞ւմ ես փողոցում ծանոթանալ, գնա փողոցում ծանոթացիր։ Ո՞վ է քեզ խանգարում։ Քեզ դուր են գալիս լրիվ պատահականորեն քեզ հանդիպած դասարանցիներդ, գնա նրանց հետ շփվիր։ Խանգարողն ո՞վ է։
Ես գերադասում եմ էն մարդկանց, ում հետ ծանոթացել եմ ինչ֊որ ընհդանուր գաղափարներ, հետաքրքրություններ ունենալու պատճառով, ու ոչ թե ընդհանուր «բախտ»։ Ու այո, իրենք ավելի լավ գիտեն ինձ, ավելի լավ են հասկանում, ավելի շատ կարող են ընդունել ինձ այնպիսին ինչպիսին կամ ու հետեւաբար ավելի շատ սիրել։
Ինձ համար կարեւոր է, որ մարդիկ ընկերություն անեն իմ գաղափաների հետ, եթե կարելի է էդպես ասել։ Թե չէ, ո՞վ է իմ անձը առանց իմ գաղափարների։ Ո՞վ եմ ես, եթե ինձնից հեռացնենք իմ մտքերը, քաղաքական կամ քաղաքացիական հայացքները, իմ ճաշակը, իմ նախընտրությունները։ Ի՞նչ կմա դրա տակ։
Չէ՞ որ իմ քաղաքական ու քաղաքացիական հայացքները իմ մտածողության մի մասն են (ու ես համոզված եմ, որ հենց ԻՄ ու ոչ թե իմ ծնողների կամ ուրիշ մեկի) ու եթե ես այդ հարցում այդպես եմ մտածում, ապա իմ այդ մտածողությունը պրոյեկտվում է նաեւ այլ դեպքերի, իրերի վրա։
Օրինակ, եթե մարդը կողմ է դիկտատուրաներին, ապա դա հաստատ արտահայտվում է իր ամենօրյա պահվածքում, ընկերական հարաբերություններում։ (Եթե իհարկե նա ինչ֊որ մեկից չի վերցրել այդ հայացքը, մոդայիկ լինելու կամ ինչ֊որ մեկին դուր գալու համար։) Մի քիչ խորանանք։ Ի՞նչ է նշանակում, որ մարդուն դուր է գալիս դիկտատուրա։ Ես տեսնում եմ մտածողության երկու եղանակ՝ իրար լրիվ հակառակ։
Առաջինը այն է, որ գուցե մարդը կուզենար ինքը լինել դիկտատոր, այսինքն իդենտիֆիկացնում է իր անձը եղած դիտկտատորների հետ, ու հետեւաբար պաշտպանում նրանց։ Սա նշանակում է, որ նա չի ընդունում այլակարծությունը, ուզում է, որ իր կարծիքը լինի գերիշխող, անվիճելի, բոլորի կողմից ընդունելի։ Այսինքն, նրա հետ շփվելը ինձ նման մարդուն բավականին բարդ կլինի։
Մյուսը այն է, որ գուցե նա խուսափում է սեփական մտքերից, սեփական որոշումներ կայացնելուց ու ընտրելով դիկտատուրան որպես կառավարման եղանակ, հեռացնում է խնդիրները իրենից։ Վերջնական արդյունքում մեղքը միշտ ուրիշների ու նրանց կայացրած որոշումների վրա բարդելով։ Այսինքն, նա միշտ շրջապատին է դիմելու խորհուրդ հարցնելով, ինչպես գործել այս կամ այն դեպքում, իսկ հետո, ցանկացած պահի մեղադրելու է շրջապատի մարդկանց իր «կայացրած» որոշումների ու դրանց անհաջողության համար։
Դրա համար, երբ ես հասկանում եմ, որ մարդը դիկտատուրայի կողմնակից է, հեռու եմ մնում իրենից։
Չվհատվող 